ชื่อพันธุ์ : ข้าวเหนียวลืมผัว
ชนิด : ข้าวเหนียว
ประวัติพันธุ์ : ศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลกเก็บรวบรวมพันธุ์ข้าวเหนียวนาปีของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวม้ง จากจังหวัดตาก ปลูกเปรียบเทียบกับข้าวที่ปลูกจากแหล่งเดิม (อําเภอพบพระ) และคัดเลือกพันธุ์ให้บริสุทธิ์ ระหว่างปี 2534-2538
ลักษณะประจําพันธุ์ : - เป็นข้าวเหนียว สูงประมาณ 151 เซนติเมตร - ไวต่อช่วงแสง อายุเบา เก็บเกี่ยวประมาณกลางเดือนตุลาคม - ทรงกอตั้ง ต้นแข็ง ไม่ล้มง่าย ปล้องสีเหลืองอ่อน กาบใบและใบสีเขียว ลิ้นใบสีน้ําตาลอ่อน หูใบสีเหลืองน้ําตาล ใบธงหักลง คอรวงยาว รวงค่อนข้างแน่น - กลีบดอกระยะออกรวง 50 % มีสีเขียวอ่อน เมื่อระยะน้ํานมกลีบดอกจะเปลี่ยนเป็นแถบสีม่วงบนพื้นสีเขียวอ่อน เมื่อเข้าสู่ระยะแป้งแข็งสีกลีบดอกจะเปลี่ยนเป็นสีฟางแถบม่วงดํา และเมื่อระยะข้าวสุกแก่สีเปลือกเมล็ดเปลี่ยนสีฟางแถบดําหรือสีฟาง - เมล็ดข้าวเปลือกสีฟางแถบดํา - ระยะพักตัวของเมล็ดประมาณ 5 สัปดาห์ - เมล็ดข้าวเปลือก ยาว x กว้าง x หนา = 10.7 x 3.7 x 2.2 มิลลิเมตร - เมล็ดข้าวกล้อง ยาว x กว้าง x หนา = 7.9 x 2.8 x 1.9 มิลลิเมตร - คุณภาพการสีดีได้ข้าวเต็มเมล็ด ลักษณะเด่น - ข้าวกล้องเมื่อหุงสุก มีกลิ่นหอม ลักษณะสัมผัสแรกเดี้ยวจะกรุบ หนึบ ภายในนุ่มเหนียว - คุณค่าทางโภชนาการสูง โดยเฉพาะสารต้านอนุมูลอิสระรวม สารเหล่านี้ ได้แก่ แอนโทไซยานิน และแกมมา โอไรซานอล กรดไขมันไม่อิ่มตัว เช่น โอเมกา 3 โอเมกา 6 และโอเมกา 9 วิตามิน เข่น วิตามิน อี ธาตุอาหาร เช่น เหล็ก แคลเซียม แมกกานีส ข้อควรระวัง - อ่อนแอต่อโรคไหม้และโรคขอบใบแห้ง เพลี้ยกระโดดสีน้ําตาล และเพลี้ยกระโดดหลังขาว พื้นที่แนะนํา สภาพไร่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ของดินดี ที่ระดับความสูงประมาณ 400-800 เมตรจากระดับน้ําทะเลปานกลาง