พวงคราม ออสเตเรีย สูง 30-40 ซม พวงคราม หรือ ช่อม่วง จัดเป็นไม้ประดับดอกที่มีลําต้นเป็นเถา และแตกกิ่งเลื้อยเป็นพุ่มใหญ่ กิ่งออกดอกสีคราม และสีม่วงเป็นช่อยาวสวยงามจํานวนมาก จึงนิยมปลูกประดับไว้ตามบ้านเรือน ลําต้น พวงคราม/ช่อม่วง มีลําต้นเป็นเถาเลื้อย ยาวได้มากกว่า 20 เมตร หากปลูกจนมีอายุมากจําเป็นต้องใช้ค้ํายันช่วย โดยเถาเป็นไม้เนื้อแข็ง เปลือกเถา และกิ่งสีเทาอมน้ําตาลอ่อน เถาแตกกิ่งได้มาก ปลายกิ่งมีขนปกคลุม ดอก ดอกพวงคราม/ช่อม่วง ออกดอกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง แต่ละช่อมีดอก 10-50 ดอก ดอกมีก้านดอกสั้นประมาณ 3-5 เซนติเมตร แต่ละดอกประกอบด้วยกลีบรองดอก 5 กลีบ เรียงเป็นวงกลม กลีบรองดอกมีรูปรียาวคล้ายดาบ กว้างประมาณ 0.3-0.5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 1.2-1.5 เซนติเมตร ขณะดอกอ่อน ซึ่งดอกตรงกลางยังไม่บานออก กลีบรองดอกจะกางออกก่อน ซึ่งจะมีสีเขียวอมขาว แล้วค่อยเปลี่ยนเป็นสีขาว สีคราม และสีม่วงเมื่อดอกบาน และแก่เต็มที่ ส่วนกลีบดอกจะเริ่มบานออกเมื่อกลีบรองดอกมีสีขาว โดยกลีบดอกจะมี 5 กลีบ เรียงกันเป็นวง แต่ละกลีบมีลักษณะปลายกลีบมนเป็นครึ่งวงกลม มีโคนกลีบดอกสอบแหลมเข้า และเชื่อมติดกับกลีบดอกอันอื่น ซึ่ง กลีบดอกที่บานครั้งแรกจะมีสีม่วงอ่อน หลังจากนั้นจะค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีม่วงเข้ม พร้อมๆกับกลีบรองดอก และก้านช่อดอกก็จะค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีม่วงเข้มด้วยเช่นกัน เมื่อดอกแก่เต็มที่ กลีบดอกจะร่วงหมด เหลือเพียงกลีบรองดอกที่ติดกับฐานดอกหุ้มเมล็ด ทั้งนี้ ดอกพวงคราม/ช่อม่วงจะเริ่มออกดอกในช่วงฤดูหนาว ผล และเมล็ด พวงคราม/ช่อม่วง จะมีผล และเมล็ดเจริญที่ฐานดอกที่เจริญมาจากรังไข่ ซึ่งจะถูกห่อหุ้มไว้บริเวณฐานดอก เมล็ดมีลักษณะเกือบกลม และค่อนข้างแบนเล็กน้อย แต่เมล็ดที่ไม่สมบูรณ์จะมีลักษณะทรงกระบอก ไม่อวบออกด้านข้าง เปลือกเมล็ดมีสีน้ําตาล เมื่อแช่น้ําจะกลายเป็นสีดํา ประโยชน์พวงคราม/ช่อม่วง 1 ดอกพวงคราม/ช่อม่วง มีสีครามหรือม่วง มีช่อดอกใหญ่ และยาว มีดอกสีครามหรือสีม่วงจํานวนมาก จึงนิยมปลูกประดับเป็นซุ้มหน้าบ้านหรือปลูกให้เลื้อยตามกําแพงหน้าบ้าน 2 ดอกนํามาคั้นสกัดเอาน้ําสําหรับเป็นสีทําขนม หรือที่เรียกว่า ขนมช่อม่วง 3 ดอกนํามาต้มย้อมผ้า ให้ผ้าสีครามหรือสีม่วง สรรพคุณพวงคราม/ช่อม่วงดอก – ลดน้ําตาลในเลือด ป้องกันโรคเบาหวาน – ป้องกันโรคหลอดเลือดในสมอง – ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด – บํารุงหัวใจ ลดความเสี่ยงโรคหัวใจ – ช่วยผ่อนคลาย ทําให้นอนหลับง่าย ลําต้น และกิ่ง – นํามาต้มน้ําดื่มแก้ปัสสาวะเล็ด – น้ําต้มแก้อาการท้องร่วง หรือโรคบิด – แก้ริดสีดวงทวาร
